In Nederland zijn we gek op pindakaas. Sommige mensen zijn er naar eigen zeggen zelfs aan verslaafd. Ik krijg regelmatig de vraag of dit nu een gezonde of een ongezonde verslaving is. In deze post vertel ik je hoe dit nu precies zit?
De naam pindakaas is eigenlijk vreemd, want de grondstof heeft niks met kaas te maken. Alleen in het Nederlands gebruiken we de term kaas, terwijl in andere talen meestal gerefereerd wordt aan boter. In het Engels heet pindakaas dan ook peanut butter. In nederland heet het Pindakaas omdat boter in Nederland een beschermde naam is. Eind jaren 40 is daarom besloten pindaboter om te dopen tot pindakaas.
Boter heeft deze beschermende titel niet voor niks, omdat room/grasboter deze titel ook verdienen, anders had margarine namelijk ook boter geheten, wat zeer verwarrend is en ook niet terecht zal zijn.
Terug naar het antwoord op de vraag of pindakaas nu gezond of ongezond is. Helaas ligt dit gecompliceerder, stap voor stap zullen we dit daarom in deze post uitdiepen.
Laten we beginnen met het feit dat dit afhangt van hoe je op pindakaas reageert. Dit is zeer persoonlijk!
Puur kijkende naar de voedingswaarde, zijn er voor- en nadelen:
De gezonde kant van pindakaas
De voedingswaarde van pindakaas ligt vrij hoog, zo bevat het:
gezonde vezels voor de darmen
veel vitamines zoals vitamine E en B3
zeer hoge doses mineralen zoals magnesium, mangaan en fosfor
ook behoorlijk wat ijzer, selenium, zink en kalium
antioxidanten zoals p-coumaric acid en resveratrol
een klein beetje CoQ10 voor meer energie
beta-sitosterol dat bekend staat als een carcinogeen (kankter gerelateerde stof)
omega 9, dat het cholesterol kan verlagen
Ook is pindakaas erg rijk aan eiwitten. Behalve het aminozuur lysine heeft het een redelijk compleet eiwitprofiel. Als losse bron van eiwitten is het niet geschikt, want lysine is een essentieel aminozuur. Om van de eiwitten van pinda’s te kunnen profiteren zul je het dus moeten combineren met een andere bron van eiwit.
Je zou op basis van bovenstaande kunnen zeggen dat de pinda het ideale voedingsmiddel is, maar zo ligt het nu ook weer niet. Pinda’s bevatten namelijk ook:
De ongezonde kant van pindakaas
acrylamide door het bakken, bewezen kankerverwekkend
aflatoxines, een ongezonde schimmel
omega 6, dat ontstekingen kan aanjagen in ons lichaam
goitrogenen, die de schildklier kunnen onderdrukken
lectines in de vorm van pinda-agglutinine, bevordert bloedklontering
oxalaten, die in de nieren kunnen kristalliseren.
Is pindakaas nu gezond of niet?
Je ziet dat er meerdere kanten zitten aan dit voedingsmiddel. De pinda is geen noot maar een peulvrucht en heeft daarmee bepaalde antinutriënten (zoals o.a. lectinen) die de gezondheid van de darm kunnen aantasten bij mensen die hier gevoelig voor zijn.
Hoe kun je dit herkennen? Kijk bijvoorbeeld eens naar je huid. Last van acne, puistjes en/of rode vlekken probeer dan eens pindakaas een tijdje te vermijden en kijk wat het doet.
Pinda’s worden gebrand en daarbij komt acrylamide vrij. Deze stof is aangemerkt als kankerverwekkend en komt bij alle verhittingsprocessen van levensmiddelen vrij. Denk hierbij ook aan de korst van een brood of de goudgele laag bij frietjes. Het geeft de heerlijke geur en aroma, maar er zijn betere dingen voor de gezondheid te verzinnen. Na het branden worden de noten gemalen. De vetzuren komen hierdoor vrij, waardoor deze kunnen oxideren. Deze kunnen weer voor ontstekkingen zorgen in je lichaam. Zorg dus altijd voor verse pindakaas (100% natuurlijke pindakaas).
Er is een dry roasting methode (droog roosteren) van pinda’s die het risico op een pinda-allergie kan vergroten. Bij dry roasting loopt de temperatuur op tot zo’n 170 graden. Beter is het om pinda’s te roosteren bij een temperatuur van maximaal 42 graden. Dit kost meer tijd en tijd is geld, dus kiezen producenten hier niet voor. Kies overigens in de winkel altijd voor noten of pinda’s die niet zijn gebakken. Noten gebakken in olie bevatten zeer veel geoxideerd vet van het ontstekingsbevorderende omega 6.
Conclusie: kwaliteit boven kwantiteit!
Pinda’s kunnen gezond genoeg zijn om af en toe te eten, maar ongezond genoeg om dit niet elke dag te nemen. Op deze manier loop je weinig kans om een allergie op te bouwen. Verleidelijk is het wel om dagelijks pindakaas te eten want wij zijn evolutionair zo geprogrammeerd dat er geen rem zit op vetrijke voeding. Dat komt omdat vet vroeger in de natuur schaars was.
Zelf kan ik niet zo goed tegen pinda’s, dus neem ik ook geen pindakaas. Als jij er geen problemen mee hebt en het wel wilt eten, dan raad ik je biologische pindakaas aan. Het probleem is dat veel supermarkten pindakaas verkopen die onder andere is aangelengd met goedkope, gehydrogeneerde vetten. Deze vetten zijn eigenlijk gewoon margarine en zijn te herkennen aan het volgende ingrediënt op het etiket: “gedeeltelijk gehard plantaardig vet”. Altijd wegblijven bij gehydrogeneerde vetten, want deze zijn zeer ongezond! Pindakaas in de supermarkt bevat ook stiekem vaak gewoon suiker, laat deze dus links liggen. In light pindakaas hebben ze het vet vervangen door suiker, waardoor je er per saldo dus amper wat mee opschiet.
Het beste is om te kiezen voor een notenpasta afkomstig van ongebrande noten, zoals witte amandelpasta. Witte cashewpasta is ook goed. Deze missen de acrylamide en zijn daardoor wel minder lekker. Als je voor lekker gaat kun je ook notenpasta van gebrande noten nemen, zoals hazel-, amandel- of cashewpasta. Deze kun je dan dagelijks afwisselen. Vooral afwisseling en diversiteit in je voedingspatroon aanbrengen is belangrijk!
Op zoek naar de juiste en gezonde pindakaas of gezonde alternatieven?
Download dan hier de orthomoleculaire voedingsgids en ontvang alle gezonde notenpasta's op een rij naast een op-maat-productgids met alle noodzakelijke allergenen informatie naast pinda's, ook gluten, soja, koemelk alternatieven inclusief aanvullende recept inspiratie.