Wist jij dat het lichaam vetzuren nodig heeft om te kunnen overleven? Met andere woorden we hebben het simpelweg nodig om te kunnen overleven en dagelijks te kunnen presteren (lees: jouw focus, concentratie en energie).
Grofweg kunnen we twee soorten vetzuren onderscheiden: De omega-6 familie en de omega-3 familie. Deze twee vetzuren moeten via de voeding worden geleverd en worden daarom als essentiële vetzuren (EFA's) beschouwd. We kunnen deze vetzuren niet zelf aanmaken in ons lichaam, we moeten dit binnenkrijgen door onze voeding.
Wanneer je dit weet, kun je je misschien ook voorstellen dat wanneer je de juiste vetzuren niet binnenkrijgt door je voeding dat er tekorten in het lichaam kunnen ontstaan waardoor vitale lichaamsprocessen moeizamer verlopen en waaruit gezondheidsklachten kunnen ontstaan?
Oorzaak van omega-3 tekort
Wist jij dat onze westerse voedingspatroon voornamelijk bestaat uit de omega-6-familie en minder uit de omega-3-familie? Snelle veranderingen in het voedingspatroon gedurende een korte tijdsperiode die zich hebben voorgedaan in de afgelopen 100-150 jaar, zijn een totaal nieuw
fenomeen in de geschiedenis van de menselijke evolutie. Dit geldt vooral met betrekking tot de inname van omega-6 en omega-3 essentiële vetzuren en antioxidanten uit vegetarische bronnen [1].
Kant-en-klaarmaaltijden en bewerkte voedingsmiddelen veranderde onze calorieverbruik in de richting van plantaardige oliën, vlees, suiker en zetmeel, en weg van complex koolhydraten en vezels en verse groenten [2,3].
Deze ongezonde trends zijn verergerd door 50% afname van fysieke activiteit. Kortom, onze voeding in de afgelopen 100-150 jaar is veranderd van evenwichtig en ontstekingsremmend tot onevenwichtig en pro-inflammatoir. Deze disbalans en Pro-inflammatori-status betekent simpelweg dat jouw lichaam in een verhoogde ontstekkingsfase is beland waardoor jouw lichaam extra veel energie verliest om o.a. vitale lichaamsprocessen als het immuunsysteem toch goed te laten functioneren. Wanneer dit voor een langere termijn aanhoudt kun je allerlei gezondheidsklachten ontwikkelen, waarbij je o.a. kunt denken aan huidklachten als acne, maar ook PMS, migraine, en andere gerelateerde huidklachten.
Dergelijke dieetveranderingen en vermindering van fysieke activiteit hebben een grote impact gehad op onze gezondheid. Vetzuren vervullen veel functies die nodig zijn voor een normale fysiologische gezondheid. De bijdrage van vet aan onze energievoorziening is zowel kwalitatief als kwantitatief belangrijk. Behalve dat het slechts een opslagplaats is van energie ze zijn cruciaal voor celstructuren en -functie en voor "hormonale" lichaamsprocessen. Het is tevens ruimschoots aangetoond en bekend dat het vetzuur spiegels het klinische beloop van verschillende levensstijl gerelateerde aandoeningen beïnvloedt [4, 5, 6, 7, 8].
Praktijkvoorbeeld
Een aantal maanden geleden kwam iemand bij mij met concentratieproblemen, regelmatige vermoeidheidsklachten en slecht (spier)herstel na haar sport inspanningen. Dit was een vrouw die geen vis at, en letterlijk al haar hele leven lang met een grote boog om de visboer heen loopt. Ondanks dat de vrouw regelmatig sport beoefende, gezond at ervaarde zij al voor een langere periode deze klachten.
Met dit klachtenbeeld en haar levensstijl in mijn achterhoofd heb ik haar vetzuren-balans onderzocht. Met als resultaat:
Een zwaar uit balans vetzuren profiel was bij haar het resultaat, waarbij haar lichaam voornamelijk bestond uit Omega-6 vetzuren ten opzichte van Omega-3 vetzuren.
Gelukkig leveren dit soort onderzoeken ook juist de motivatie op om aan de slag te gaan, want dat is het bijzondere van ons lichaam het is ontworpen om zichzelf te herstellen wanneer je het voorziet van de juiste bouwstenen.
Bij deze vrouw was de strategie eenvoudig, het toevoegen van Omega-3 vetzuren en beperken en in mate toevoegen van Omega-6 vetzuren. Omdat, haar vetzuren profiel dusdanig uit balans was en haar visbehoefte ondermaats is en ontwikkeld diende te worden hebben we haar voedingspatroon wel aangevuld met een kwalitatief Omega-3-rijk voedingssupplement. Daarnaast de volgende volgende voedingsmiddelen dagelijks toegevoegd aan haar voedingspatroon
Omega-3 rijke voedingsmiddelen
Omega-3 rijke voedingsmiddelen vindt je met name terug in:
Vette vis als wilde zalm, makreel, haring
Zeevruchten, algen en de lever van witvis
Plantaardige oliën zoals koolzaadolie en lijnzaadolie
Groente als spinazie en spruitjes
Fruit als bosbessen, bramen en rode bosbessen
Noten als walnoten en pitten en zaden als lijnzaad en pompoenpitten
Wil jij snel en eenvoudig aan de slag? Start dan met het toevoegen van minimaal 2-3 keer per week vette vis als haring, makreel en wilde (!) zalm toe aan jouw weekmenu. Eet jij 100% plantaardig? Voeg dan vooral voedingsmiddelen zoals algen olie, walnoten en lijnzaden(olie) toe aan jouw voedingspatroon.
Herkenbaar voor jou?
Heb jij vergelijkbare gezondheidsklachten als deze vrouw, ben jij topsporter of fanatiek met jouw sport bezig en heb je veel last van blessures? Ook dan is het belangrijk of eens goed in te zoomen op de ratio omega-6:3 die jij tot je neemt!
Zoals ik bovenstaand heb toegelicht kunnen we dit eenvoudig onderzoeken en de balans tussen omega-6 en 3 eenvoudig herstellen door het lichaam te voorzien van de juiste bouwstenen. Wil jij weten hoe? Neem dan contact met mij op.
Meer informatie over de gebruikte wetenschappelijke referenties:
Simopoulos, 2004. Food Rev Int; 20 (1): 77–90.
Clayton P, Rowbotham J. J R Soc Med 2008; 101(9): 454-462.
Drewnowski and Popkin, 1997. Nutr Rev; 55 (2): 31-43.
Simopoulos, 1991. Am J Clin Nutr 1991; 54(3): 438-463.
Simopoulos, 2002. Biomed Pharmacother; 56(8): 365-79.
Ruxton et al. 2004. J Hum Nutr Dietet, 17: 449–459.
McCusker and Grant-Kels, 2010. Clin Dermatol; 28: 440–445.
Bazan et al., 2011. Annu Rev Nutr; 21; 31: 321–351.